بازگشت
انتخابات قريب الوقع وتنشهاي رودررو
ارسالي هوشنگ شاهرخ ارسالي هوشنگ شاهرخ




هرچه به زمان برگزاری انتخابات نزديک تر ميشويم حساسيت و نگرانيهای امنيتی نيز افزايش می يابد.پس از شروع رسمی زمان تبليغات کانديدان رياست جمهوری در گوشه کنار شهر کابل تصاوير از نامزدهای رياست جمهوری ديده ميشود. تفاوت زيادی ميان اين نامزدها در اين باره ديده ميشود. که از جمله ميتوان به نوع و کيفيت تصاوير ياد شده اشاره کرد.


کانديدهای که پشتوانه محکمی مالی دارند همانند آقای قانونی پوسترهای رنگه با کيفيت چاپی بالا که احتمالا در ايران به چاپ رسيده است به در و ديوار شهر چسپانده است، تصاوير آقای حاجی محمد محقق نيز بدنبال آن از رنگ و بوی خوبی برخوردار است. و در اين ميان کسانی هم هست که به صورت سياه و سفيد با مختصر از بيوگرافی شان انسانرا به اشتباه مياندازد که بسيار شبيه اطلاعيه ترحيم است تا تبليغات رياست جمهوری.از سوی ديگر مذاکرات ميان جناحهای مختلف نيز حرارت خاصی يافته است. چانه زنی بر سر ميزان اشتراک در قدرت در آينده محور اصلی مباحثات و مذاکرات ميباشد.از سوی يک نوع هماهنگی ميان اکثريت نامزدها در جهت مبارزه مشترک با حامد کرزی وجود دارد. که يک نمونه آن تقاضای ۱۵ نفر از آنان جهت استعغای آقای کرزی بود. هر چند به اين تقاضا از سوی آقای کرزی وقعی گذاشته نشد.اما توجه بيشتر روی مذاکر ات آقای محقق و يونس قانونی است . مخصوصا بعد از بن بست که در مذاکره اقای محقق با آقای کرزی بوجود آمد . برگزاری سخنرانی مشترک در مناطق هزاره نشين و تاجيک نشين از سوی آقای محقق و قانونی براه افتيده است .در صورتی توافق ميان آقايان محقق و قانونی که احتمالا آقای دوستم نيز در اين توافق خواهد بود احتمال شکست آقای کرزی بسيار جدی خواهد شد. هر چند چنين امکانی بر ايجاد ثبات و استقرار کمکی نخواهد کرد.زيرا نوعی تنش زبانی و سمتی را دامن خواهد زد. و منطقه جنوب زير بار چنين حکومتی نخواهد رفت. زيرا هنوز منطق اقليت تابع رای اکثريت در افغانستان امکان تحقق ندارد. چنانچه در لويه جرگه قانون اساسی ما شاهد اين وضع بوديم.نتيجه که ميتوان گرفت اين است که برگزاری انتخابات بسيار پيش از موقع خواهد بود. بايستی دولتی شبيه دولت انتقالی برای دوسال آينده تشکيل ميشد و تا آنزمان سعی ميشد که موانع موجود برطرف گردد و زمينه برای يک انتخابات سالم فراهم ميگرديد.

به گزارش خبرگزاري فرانسه، عبدالستار سيرات، يکي از کانديداهاي انتخابات رياست‌جمهوري آينده افغانستان، در اين‌باره اعلام کرد: کرزي تلاش دارد تا از امکانات خدمات عمومي براي تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري استفاده کند .

از سوی دیگريک گروه نظارت بر حقوق بشر مستقر در نيويارک می گويد که ادامه اقتدار و نفوذ جناح های مسلح شبه نظامی در افغانستان بدان معنی است که انتخابات رياست جمهوری ماه اکتبر در جوی از ارعاب و سرکوب برگزار خواهد شد. اما سفير آمريکا در افغانستان می گويد دولت موقت افغانستان در تضعيف اين جناح ها پيشرفت های مهمی حاصل کرده است.گروه ديدبان حقوق بشر در گزارشی پنجاه و يک صفحه ای که اخيراً منتشر شد گفت که فرماندهان اين جناح ها، موسوم به تفنگ سالاران، در ارعاب گسترده مردم با هدف اثرگذاری بر نتايج انتخابات روز 9 اکتبر دست دارند.اکثريت آنها رهبران سابق \"مجاهدين\" هستند که در مقابل تلاش های دولت حامد کرزی و حاميان بين المللی آن برای خلع سلاح خود مقاومت کرده اند.

در همين حال زلمی خليلزاد، سفير آمريکا در افغانستان گفته است که دولت افغانستان در زمينه کاهش قدرت رهبران نظامی منطقه ای پيش از برگزاری انتخابات نزديک به پيشرفت های مهمی دست يافته است. آقای خليلزاد به برکناری اسماعيل خان، والی هرات که به خلع سلاح سريعتر نيروهای شبه نظامی در منطقه منجر شد اشاره کرد. سفير آمريکا همچنين به حصول موافقتنامه ای با رشيد دوستم، يکی از فرماندهان نظامی در شمال افغانستان و نامزد انتخابات، داير بر خلع سلاح کليه شبه نظاميان وفادار به او به غير از 600 نفر از آنها اشاره کرد. وی گفت که نيروهای طالبان سعی دارند انتخابات روز 9 اکتبر را مختل کنند اما موفق نخواهند شد. وی همچنين اين مساله را که آمريکا در انتخابات از آقای کرزی حمايت می کند رد کرد. اما گروه ديدبان حقوق بشر در گزارش خود تحت عنوان \"سلطه تفنگ\" دولت آمريکا را به خاطر غفلت در زمينه فرآيند انتخاباتی و ادامه همکاری با بسياری از اين تفنگ سالاران در نبرد خود با تروريسم به باد انتقاد گرفت.

افغانستان برای انتخابات رياست جمهوری كه قرار است در نهم اكتوبر سال جاری برگذار گردد، آمادگی ميگيرد ، ليكن آيا ملل متحد و كميسسون تنظيم انتخابات خواهند توانست تا پروسه رائی دهی را تطبيق نمايند و اينكه آيا نتايج انتخابات واقعاً انعكاس دهنده آرای مردم است و يا خير؟ سوالاتی است كه تا هنوز بجای خود باقی است . موجوديت قوماندانان نيرومند و خودمختار محلی ، ظهور مجدد طالبان ، تهديد رای دهندگان ، همه مواردی است كه آزاد بودن و منصفانه بودن انتخابات را زير سوال ميبرد . كرزی كه 46 سال عمر دارد يگانه كانديد رياست جمهوری است كه خارج از كشورخيلی ها معروف است . وی بار اول توسط مجامع بين المللی در كنفرانس بن سال 2001 بحيث رئيس اداره موقت تعين گرديد و بعداً در لويه جرگه اضطراری جون سال 2002 بحيث رئيس جمهور دولت انتقالی تعين گرديد. اين موارد حدس آنرا تقويه ميسازد كه اين انتخابات بمنظور مشروعيت بخشيدن به كرزی روی كار گرفته شده ، نه آنكه بمنظور انتخاب كانديد واقعی . سيد اسحق گيلانی يكتن از كانديدان رياست جمهوری گفت كه از قرائن و چگونگی انتخابات چنين برمی آيد كه به نتيجه نهائی آن قبل از قبل توافق صورت گرفته است .

سيد گيلانی كه مربوط به يكی از فاميلهای متنفذ افغانستان گفت . \" من هيشه گفته ام كه از قانون انتخابات يك حرف باز مانده است . و آن اينكه كرزی رئيس جمهور است كرزی واضحاً حمايت قوی امريكائيها را پشت سردارد و بعضی افغانها وی را متهم ميكنند كه قوياً تحت تاثير ايالات متحد امريكا ميباشد . پروفيسور رسول امين رئيس مركز ارزيابی برای افغانستان ميگويد كه به عقيد ه او خط مشی افغانستان را امريكائيها تعين ميكند نه كرزی. رئيس جمهور دولت انتقالی، بطور معمول با سفير و نمايند ه خاص ايالات متحده زلمی خليلزاد ملاقات مينمايد و با حمايت عساكر زره پوش ايالات متحده و وسايط آنها در اطراف كابل گشت و گذار مينمايد .

در حاليكه امنيت در مركزتوسط نيروهای آيساف تحت فرماندهی پيمان اتلانتيك شمالی تامين است ، امادر اكثر مناطق متباقی كشور قوماندانان كه دارای مليشه های خصوصی و در قاچاق مواد مخدر دست دارند مسلط هستند . كرزی قادر نيست كه جلو بی امنيتی را كه بطور روز افزون روبه خرابی است بگيرد . تحليلگر مسايل سياسى حبيب الله رفيع ، ميگويد \" من گفته ميتوانم كه انتخابات فعلی نه به عدالت و نه هم به اساس منافع مردم استوار است \" نکته آخر اینکه بسیاری از شبکه های خبری اروپایی .وآمریکایی در روزهای گذشته با ایجاد یک مانور تبلیغاتی بنفع کرزی ادعا کردند با توجه به محبوبیت حامد کرزی پیش بینی پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری دور از ذهن نیست .

مقامات افغانستان نیزبرای تسریع در ایجاد ثبات و برقراری امنیت در این کشور آمادگی کامل خود را برای همکاری با نیروهای ناتو اعلام کرده اند . کشورهای عضو ناتو در آخرین نشست خود در استانبول ترکیه خاطر نشان ساختند که برای بهتر برگزار شدن انتخابات آتی افغانستان تیم ویژه ای را به این کشور اعزام خواهند کرد .

منابع غربی در روزهای گذشته در یک برنامه هماهنگ تبلیغاتی نوشتند با توجه به کاندیداتوری حامد کرزی رئیس دولت انتقالی افغانستان در انتخابات آتی ریاست جمهوری بسیاری از مردم افغانستان چشم امید به کرزی داشته و بر این گمان هستند که وی تنها کسی است که می تواند تغییرات بنیادین در وضعیت افغانستان ایجاد نماید . به گزارش خبرگزاري فرانسه از كابل، گزارشي كه توسط سازمان ملل و يكي از گروه‌هاي اصلي حقوق بشر افغانستان انتشار يافته نشان مي‌دهد خطر و ارعاب براي راي‌دهندگان و نامزدهاي انتخابات 9 اكتبر وجود دارد. در اين گزارش آمده است، درحالي كه ضعف اطلاع رساني در مورد مردمسالاري، جوي از بي‌ثباتي در احزاب سياسي افغانستان ايجاد كرده، كنترول جنگ‌سالاران محلي مسلط بر جامعه افغان، احتمالا در بيان آزادانه اراده مردم خلل ايجاد خواهد كرد. در گزارش كميسيون مستقل حقوق بشر نهاد سازمان ملل در افغانستان، ناامني در مناطق تحت كنترل گروه‌هاي تندرو از ديگر مسائل جدي در انتخابات است. در اين گزارش تاكيد شده است: «براي حفظ روند دموكراتيك انتخابات، اين نارسايي‌ها بايد برطرف شود.»


باانتخابات رسوا ها رسوا ترخواهد شد


محمد محقق يكي از 18 نامزد انتخابات رياست جمهوري افغانستان تاكيد كرد، آمريكا نامزدهاي انتخابات افغانستان را ارعاب يا تطميع مي‌كند.به نقل از روزنامه آمريكايي لس آنجلس تايمز،‌ محقق نامزد قوم هزاره در انتخابات رياست جمهوري افغانستان گفت :« زلمي خليل زاد سفير آمريكا در افغانستان ماه گذشته به من پيشنهاد كرد از انتخابات كنار بكشم و حتي براي تطميع من پيشنهاداتي مطرح كرد.» وي افزود اين رويه در مورد نامزدهاي ديگر انتخاباتي افغانستان نيز تكرار شده است و به خاطر همين هم هست كه مردم افغانستان فكر مي‌كنند نه تنها خليل زاد بلكه كل دولت آمريكا در امور داخلي كشور آنها مداخله مي‌كنند و خواستار پيروزي كرزي رئيس دولت انتقالي افغانستان در اين انتخابات هستند. سيد مصطفي سادات افياني مدير مبارزات انتخاباتي يونس قانوني يكي ديگر از نامزدهاي انتخابات افغانستان نيز در گفت و گو با لس‌آنجلس تايمز با تكرار همين اتهامات گفت: «اين اقدامات شايسته ملتي نيست كه در گذشته به كمك ما آمدند و ما واقعا نمي‌دانيم چرا دولت آمريكا درصدد تحميل نظر خود به مردم افغانستان است.»

به نوشته لس‌آنجلس تايمز، خليل زاد به خاطر نفوذش در دولت انتقالي افغانستان مشهور به \"شهريار\" است و اقدامات وي يادآور استعمار انگليس است و برخي معتقدند وي در انتخابات افغانستان تبديل به مدير ستاد انتخاباتي كرزي شده است. اين اولين بار نيست كه خليل زاد متهم به مداخله در امور داخلي افغانستان مي‌شود بلكه پيش از اين نيز هنگام تعيين قانون اساسي افغانستان در سال 2002 هيات‌هاي مختلف افغان اعلام كردند سفير آمريكا در افغانستان در امور داخلي افغانستان دخالت مي‌ كند. لس آنجلس تايمز مي افزايد :« اتهامات اخير از اهميت بسزايي برخوردار است زيرا دولت بوش در نظر دارد با تاكيد بر انتخابات افغانستان از آن به عنوان پيروزي دموكراتيك در انتخابات آمريكا به نفع خود بهره برداري كند.

هيچ كس در كابل شك ندارد كه حامد كرزي پيروز دور آ تي انتخابات ملي براي رياست جمهوري خواهد بود؛ حتي رقباي كرزي نيز چنين نظري دارند. جمهوري اسلامي افغانستان اولين رييس جمهور خود را براساس حق راي مستقيم و فراگير مردم افغان در ‌٩ اكتبر سال جاري انتخاب خواهد كرد. جمهوري اسلامي افغانستان نامي است كه در قانون اساسي جديد اين كشور كه در ژانويه ‌٢٠٠٤ در لويه‌جرگه به تصويب رسيد، براي اين كشور انتخاب شد. بيش از ‌٥/١٠ ميليون راي دهنده براي شركت در انتخابات ثبت‌نام كرده‌اند كه حدود ‌٤٠ درصد از اين تعداد را زنان تشكيل مي‌دهند.»خبرگزاري نووستي روسيه در گزارشي با عنوان “آيا حامد كرزي پيروز انتخابات رياست جمهوري افغانستان خواهد بود؟” افزوده است: «با توجه به جمعيت ‌٢٥ تا ‌٢٨ ميليوني افغانستان تعداد ثبت‌نام‌كنندگان براي راي دادن تقريبا به آمار كلي واجدان شرايط راي دادن در اين كشور نزديك است. انتظار مي‌رود مردم افغانستان كه زندگي‌شان با سياست و جنگ همواره ملزم بوده است، انتخاب بسيار سختي در اين مرحله پيش‌روي داشته باشند. آنها بايد رييس جمهور آينده‌ خود را از ميان ‌١٨ نامزد و در دو سيستم سياسي متمايز انتخاب كنند.

دو سيستم سياسي متمايزي كه آنها با راي دادن خود مشخص خواهند كرد اين است كه آنها يا خواهان يك جمهوري اسلامي‌ هستند كه در آن روحانيون و اسلامگرايان بر سر قدرت‌اند، يا خواهان افغانستاني هستند كه با استانداردهاي حكومتي به سبك اروپاي سكولار است.

اكثر راي دهندگان افغان، حامد كرزي را مورد حمايت واشنگتن مي‌دانند و در نتيجه معتقدند وي در خدمت تضمين منافع سرمايه‌گذاري‌هاي آمريكا خواهد بود. پيروزي كرزي در انتخابات آتي رياست جمهوري سرمايه‌گذاري‌هاي آمريكا در عرصه‌ اقتصادي افغانستان را تسهيل و تضمين خواهد كرد و چنين سرمايه‌گذاري‌هايي احتمال بازگرداندن ساختار دولتي به افغانستان را زياد مي‌كند. در مجموع در نظر مردم افغانستان نام كرزي با پول همبسته است. البته متغيرهاي ديگري درخصوص حامد كرزي مطرح هستند كه اهميت آنها براي مردم افغان كم اهميت نيستند. مردم افغانستان از سال‌هاي جنگ و درگيري و عدم ثبات امنيتي و سياسي خسته و رنجور هستند. آنها حامي هر شخصي خواهند بود كه وعده‌ي زندگي صلح‌آميز به آنها دهد.»

نووستي افزوده است: «برنامه‌ي حامد كرزي براي بازسازي افغانستان و همچنين رهيافت وي براي حل معضلات پيچيده و درهم تنيده‌ روابط قوميت‌ها و روابط ميان مناطق كشور از جمله معضلات اجتماعي، سياسي و حقوقي، وي را به خوش شانس‌ترين نامزد انتخابات رياست جمهوري افغانستان تبديل كرده است. در واقع، فرصت‌هاي كرزي از ديگر نامزدهاي رقيب بيشتر است. شانس بالاي وي از اينكه وي از قوم پشتون است و تاكنون حقوق تاجيك‌ها، هزاره‌ها، ازبك‌ها و ديگر گروه‌هاي قومي را در سهيم شدن از حكومت ضايع كرده است نيز ناشي مي‌شود. كرزي ثابت كرده است كه در پي ايجاد جامعه‌اي سكولار و مدرن در افغانستان كه البته اين تمايل آسيبي به اسلام نيز نرسانده، است.كرزي كاملا آشكار ساخته است كه موضعي سازشگرانه درخصوص وجود و حضور واحدهاي شبه‌نظامي غيررسمي در خاك افغانستان ندارد و شديدا با وجود چنين واحدهايي مخالف است .

دست‌ آخر اين كه خط‌ مشي داخلي كرزي همه‌ي افغان‌ها را قادر كرده و مي‌كند كه در جامعه‌ي مدرن افغان جايگاه خاص‌خود را داشته ‌باشند.»


در ادامه‌ اي اين گزارش آمده است: « در ميان ‌١8 نامزد انتخاباتي، يونس قانوني، يكي از رهبران تاجيك ائتلاف شمال نيز شانس‌هاي خوبي در اختيار دارد. يونس قانوني كه رياست هيات نمايندگي افغانستان در كنفرانس بن درسال ‌٢٠٠١ را برعهده داشت و يكي از نخبگان ارشد سياسي افغانستان است، تا ماه گذشته از نامزدي حامد كرزاي حمايت مي‌كرد. اما سناريويي كه بعضي‌ها درخصوص انتخاب احتمالي حامد كرزي به عنوان رييس جمهور افغانستان مطرح مي‌كنند، اين است كه انتخاب كرزي ممكن است تنش‌ها در درون افغانستان را افزايش دهد و عملا بازندگان اصلي انتخابات مشروعيت انتخابات را زير سوال ببرند. اين بدترين سناريوي محتمل است كه مي‌تواند موقعيت افغانستان را بي‌ثبات سازد و فرايند انتخابات را بغرنج كند .
September 29th, 2004


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
بیانات، پیامها و گزارشها